ALS EERSTE GRONINGER TRADITIE
Groningens Ontzet is vrijdag 28 augustus als eerste Groninger traditie op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland bijgeschreven, dat maakte het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (VIE) bekend.
Harrie van Ham, voorzitter van de Koninklijke Vereeniging voor Volksvermaken, en burgemeester Peter den Oudsten ondertekenden vrijdag het certificaat, waarmee plaatsing van de eeuwenoude Groninger traditie op de Nationale Inventaris een feit is. De Koninklijke Vereeniging voor Volksvermaken zet zich actief in om Groningens Ontzet met behoud van de kernwaarden toekomst te geven.
Groningens Ontzet heeft zijn wortels in de zeventiende eeuw. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd in het rampjaar 1672 van verschillende kanten aangevallen. De stad Groningen werd belegerd door bisschop Bernhard von Galen, ook wel ‘Bommen Berend’ genoemd. Groningen hield stand en werd ontzet, hetgeen een ommekeer in de strijd tegen de vijanden betekende. Sindsdien wordt dat op 28 augustus gevierd als Groningens Ontzet. Het thema vrijheid staat hierbij centraal en sinds het einde van de zeventiende eeuw maken ook paarden een belangrijk onderdeel uit van de festiviteiten. Rijke boeren kwamen met hun mooiste paarden naar de stad en sinds jaar en dag zijn er wedstrijden en concoursen op de ‘28e’. Nog steeds is het ‘Peerdespul’ een van de symbolen van Groningens Ontzet.
Diverse festiviteiten worden georganiseerd om de Groningers een blijvend besef te geven van het beleg en het ontzet van Groningen. De dag start traditioneel met een kranslegging bij het beeld van Rabenhaupt, de militair leider van het ontzet. Aansluitend wekken de klokken van de Martinitoren de bevolking op deze feestelijke dag. Ook een lezing door een BN’er die het thema vrijheid aan de actualiteit verbindt, is een van de vaste waarden van de viering. Gedurende de dag zijn er omlijstende activiteiten, zoals kermis, muziek, optredens, wedstrijden, diverse festiviteiten voor jong en oud en natuurlijk het afsluitende vuurwerk.
De Koninklijke Vereeniging voor Volksvermaken organiseert de viering van het Ontzet sinds 1874. Voor plaatsing op de Nationale Inventaris schreef de organisatie een erfgoedzorgplan. Het plan moet er voor zorgen dat ook nieuwe generaties de traditie blijven koesteren. Zo maakt de vereniging een educatief programma over Groningens Ontzet voor de basisscholen, met een bijbehorend muziekprogramma ter ondersteuning. Ook wordt er gewerkt aan een vriendenprogramma voor de recentelijk opgerichte vriendenvereniging ‘Gilde 1672’.
De Nationale Inventaris vloeit voort uit de ratificatie van het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Erfgoed door de Nederlandse regering in 2012. De coördinatie ervan wordt verzorgd door het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (VIE).
